De Europese btw-richtlijn maakt onderscheid tussen vouchers voor enkelvoudig gebruik en vouchers voor meervoudig gebruik. Een voucher voor enkelvoudig gebruik is een voucher waarbij de plaats van de levering of dienst, waarop de voucher betrekking heeft, en het bedrag van de verschuldigde btw bekend zijn op het tijdstip van uitgifte. Alle andere vouchers worden aangemerkt als vouchers voor meervoudig gebruik.

De overdracht van een voucher voor enkelvoudig gebruik door een ondernemer wordt beschouwd als de levering of de dienst waarop de voucher betrekking heeft. De feitelijke levering of dienst als tegenprestatie voor het inleveren van de voucher blijft voor de omzetbelasting buiten beschouwing. Als de leverancier of de dienstverrichter een ander is dan de ondernemer die de voucher heeft uitgegeven, wordt een levering of dienst aangenomen door de presterende ondernemer aan de uitgever van de voucher.

Voor een meervoudige voucher geldt dat de feitelijke levering of dienstverrichting in ruil voor (een deel van) de voucher als een aan de heffing van omzetbelasting onderworpen prestatie geldt. De uitgifte of overdracht van een voucher voor meervoudig gebruik is niet aan de heffing van omzetbelasting onderworpen.

Het Hof van Justitie EU heeft een prejudiciële vraag beantwoord over het karakter van een stadspas voor bezoekers van Stockholm. Deze stadspas geeft de houder gedurende een beperkte tijd en tot een bepaald bedrag recht op toegang tot diverse toeristische attracties en op vervoersdiensten. Sommige van de af te nemen diensten zijn belast tegen het lage of het hoge tarief, terwijl andere diensten zijn vrijgesteld van btw. De stadspas wordt gebruikt als betaalmiddel voor de diensten, zonder enige toeslag. De dienstverrichter ontvangt van de uitgevende instantie voor elke toegang of elk gebruik een percentage van de normale prijs. Zodra de waardelimiet van de pas is bereikt, kan de houder de pas niet meer gebruiken. Er zijn meerdere versies beschikbaar met verschillende geldigheidsduren en waardelimieten. De geldigheidsduur gaat in zodra de pas voor het eerst wordt gebruikt. De pas moet binnen één jaar na aankoop worden gebruikt.

Volgens het Hof van Justitie EU is een instrument, dat de houder ervan het recht geeft om gedurende een beperkte tijd en tot een bepaald bedrag op een bepaalde plaats gebruik te maken van verschillende diensten, een voucher. Dat geldt ook als een gemiddelde consument wegens de beperkte geldigheidsduur niet van alle aangeboden diensten gebruik kan maken. De stadspas van Stockholm voldoet aan de omschrijving van een voucher. De geldigheidsduur of de mogelijkheid om gebruik te maken van alle diensten die worden aangeboden zijn geen factoren die van belang zijn voor de kwalificatie als voucher in de zin van de btw-richtlijn.

Het Hof van Justitie EU merkt op dat het begrip voucher voor meervoudig gebruik een vangnetfunctie heeft. Alle andere vouchers dan vouchers voor enkelvoudig gebruik zijn vouchers voor meervoudig gebruik. Gezien de diversiteit van aangeboden diensten en de verschillen in behandeling voor de omzetbelasting van de diverse diensten is de stadspas geen voucher voor enkelvoudig gebruik en dus een voucher voor meervoudig gebruik.

Bron: Hof van Justitie EU | jurisprudentie | ECLIEUC2022304, C‑637/20 | 27-04-2022